SportMEE in actie met Sten en Unity'99

Ed Hagers ging in 2009 aan de slag bij MEE met een bijzondere opdracht: het helpen van mensen bij het vinden van een passende sport en het opzetten van een sportnetwerk om sport beter toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Dat deed hij toen met twee collega’s. Dit jaar viert hij twaalf en een half jaar SportMEE binnen een team van tien sportconsulenten. Dit team helpt jaarlijks zo’n duizend cliënten bij het vinden van een sport. Ed: ‘We willen vieren wat we doen. Daarom laten we de kern van ons werk zien aan de hand van twaalf oogappels: bijzondere, inspirerende cliënten. Cliënten van nu, maar ook van jaren geleden. De cliënten die je niet vergeet of de verhalen waarbij waardevolle samenwerkingen centraal staan. Sten hoort daar zonder twijfel bij.’

Sten en Ed leerden elkaar tien jaar geleden kennen bij FitKids. Fitkids is er voor kinderen met een chronische ziekte of beperking die niet makkelijk bij regulier aanbod terecht kunnen. Bij Fitkids maak je op een laagdrempelige en leuke manier kennis met sporten en bewegen. Het doel is de doorstroom naar een sportclub. Daar komt Ed, als dat nodig, is in beeld. Zo ook bij Sten. Sten is op dat moment een jaar of acht. Natasja, moeder van Sten, is daar natuurlijk bij: ‘We hadden een kennismakingsgesprek met Ed en hij stelde voor te gaan kijken bij Unity99, waar Patrick van Daalen budo-les gaf aan kinderen met autisme. De andere optie die we hadden was iets met paarden. Bij de paarden zijn we nooit terecht gekomen.’

Een lichtpunt in de week
Die eerste les begint Sten op de bank. Schuilend achter zijn moeder. Angstig en afwachtend. Ed is erbij en weet het nog goed. Samen zitten ze op de bank en Sten mag de kat uit de boom kijken. Patrick doet wat hij het beste kan: hij straalt rust uit en vertrouwen en zegt op precies het goede moment de juiste woorden. Natasja: ‘Patrick zag Sten natuurlijk wel kijken. Ze deden een leuk spelletje. Hij zei: ‘Je bent er nu toch.. je mag best even meedoen als je wil.’ En daar ging hij. De week erna gingen we weer en al vrij snel deed Sten gewoon mee. De angst die hij de eerste lessen had verdween en budo werd een lichtpunt in zijn week.’

Budo als mindset
Budo is door Patrick bedacht, vertelt Sten: ‘Het is een verzameling van allemaal Oosterse vechtsporten die hij heeft samen gepakt en dat beoefen je met jongeren of volwassenen met autisme. Bij budo leer je niet alleen het slaan en schoppen, de zelfverdediging, maar ook hoe je de Oosterse vechtkunst kunt gebruiken in je dagelijks leven. Bijvoorbeeld op school bij een presentatie. Vechtsport is niet alleen fysiek, maar ook mentaal. De Oosterse vechtkunst is de basis. Bij budo leren veel kinderen hoe ze buiten de sportwereld wat rustiger kunnen zijn.’ Natasja: ‘Sten leeft het mentale deel dat Patrick uitstraalt en hem geleerd heeft. Dat heeft effect op alles. Het is een mindset. Het is voor hem dus moeilijk om uit te leggen wat het precies met hem doet. Het is zijn leven.’

Sten heeft het in die tijd, gedurende die eerste periode bij Patrick en Unity99, best moeilijk. Zijn autisme en angsten zorgen voor problemen op school. In de jaren erna wordt het voor Sten nog lastiger. Er is volop begeleiding, hulp en medicatie. Als hij twaalf is, woont Sten een poosje in een kinderkliniek, een jeugd-ggz instelling. Hij is heel angstig en loopt op school volkomen vast. In de weekenden is hij thuis. ‘Het allerleukste en beste wat hij had, waar hij goed in was, dat kon toen niet meer omdat Sten doordeweeks niet thuis was. Gelukkig kon Sten toen op de zaterdagen bij Unity komen. Ik haalde hem op zaterdagochtend op, we zetten zijn tas thuis en stapten meteen op de fiets naar de dojo. Patrick is een enorme steun voor Sten geweest in die tijd.’, vertelt Natasja.

Van thuiszitter naar trainer
Later kan Sten weer thuis wonen. Natasja zoekt en vindt mogelijkheden om Sten op zijn manier te laten leren, meedoen. Maar wet- en regelgeving maakt dat Sten uiteindelijk toch, met terugwerkende kracht, een leerplichtontheffing krijgt. Sten leert op zijn eigen manier, vertelt Natasja. ‘Hij heeft zichzelf Engels geleerd door online filmpjes te kijken en van alles op te zoeken. Als Sten goed in zijn vel zit is hij hartstikke slim en kan hij heel veel. Bijzonder, dat zo’n kind volgens de wet niet leerbaar is.’ Officieel is Sten dan thuiszitter. Sinds halverwege groep 7 krijgt hij geen onderwijs. Sten: ‘Toen ik ongeveer dertien was, vroeg ik een keer aan Patrick of ik hem mocht helpen met een les. Dat mocht. Zo is het een beetje begonnen. Nu ben ik hier vijf, zes dagen per week. Ik geef eigen lessen, en ik geef lessen samen met Pat.’ De budogroep van donderdag geeft Sten sinds een jaar samen met Martijn en op woensdag geeft hij een les alleen. Best bijzonder, vertelt Sten, omdat Patrick nooit gedacht had dat hij de budolessen aan iemand zou kunnen overdragen. Sten geeft ook jiujitsu training. Deze lessen zijn regulier. Als het nodig is springt hij bij als trainer voor volwassenen. Sten: ‘Het is steeds een stapje meer geworden. Op dinsdagen geef ik met Pat les op school, het confidence program. Het is niet echt de vechtsport maar meer de dingen er omheen. Meer zelfvertrouwen geven, omgaan met pesten. Het zijn mindsetlessen die we geven.’

Zelf traint Sten nu in Braziliaans en traditioneel Jiu Jitsu.’ Natasja: ‘Hij heeft pas zijn eerste toernooi gedaan in Brazilian jiu jitsu. Hij krijgt les van Europees en Braziliaans kampioen Daniël de Groot. Hij traint met al die gasten. Dan ben je gewoon één van de anderen.’

Ook toen de leerplichtontheffing kwam, zijn Sten en zijn moeder gewoon doorgegaan. Natasja: ‘Nu heeft hij geen zorgverleners meer, geen medicatie meer, geen pgb, geen ggz, helemaal niks. Ik ken genoeg achttienjarigen die nog helemaal niet weten wat ze willen, die een beetje hangen of gamen. Sten is topfit en ontzettend gefocust. Hij heeft een soort van inhaalslag gemaakt. Zijn doorzettingsvermogen is bewonderingswaardig. En wat ik ook zo mooi vind: hij is blij met zichzelf.’

Volhouden
Ed kent Sten tien jaar, en er gaat geen week voorbij dat hij het verhaal van Sten niet vertelt. Ed: ‘Ik kan hierover blijven praten. Dit verhaal vertelt zo veel: hoe ver je kunt komen, volhouden, vertrouwen blijven houden. Wat er wél kan. De expertise die hier is, is uniek. Unity is uniek. Budo is uniek en Patrick is uniek. Kinderen die eigenlijk niet durven, de drempel over helpen. Daar is Patrick meester in. Het is de juiste persoon op de juiste plek. Ook het duo Patrick en Sten is uniek. Sten betekent zo veel voor anderen. Ik ben trots dat ik onderdeel van dit verhaal mag zijn.’

Natasja: ‘Ik wilde als moeder niet dat hij boos zou zijn op de wereld, dat ons dit is overkomen. Ik denk dat dat is gelukt. Hij heeft vertrouwen in de wereld, hij is iets waard. Hij mag er zijn.’

Patrick: ‘Sten is één van de grootste voorbeelden van iemand die vanuit een zeer moeilijke positie telkens nieuwe barrières doorbreekt op het gebied van persoonlijk meesterschap. Een ware kampioen die vele mensen heeft geïnspireerd en in de toekomst nog veel impact zal maken op mensenlevens. Ik ben enorm trots om zijn coach te zijn en dat ik hem als een enorm bang jongetje heb zien opgroeien tot een gerespecteerd atleet en trainer.’